Optibeam antenna's

Translation to English

 

Translate

Note : De symbolen => <= met een tekst in een afwijkende kleur bevatten een download- of websitelink !

Optibeam OB12-6

Marco,PD2EAW en ik vonden de Optibeam OB1-40 wel goed bevallen (Pikant detail:Alleen amateurs met een Optibeam werkten mij op 40 mtr in phone toen ik in Mauritius was als => 3B8/PA3HGT ;-) <= dus hebben we de => Optibeam OB12-6 <= aangeschaft om op 40 nog beter uit te komen.
Boom is 1 meter langer als de Optibeam OB9-5 en dan komen we op 6 meter uit.
De antenne is geschikt voor 40 tot 10 meter ( exclusief 30 mtr) en heeft 3 elementen voor 10 en 12 meter, 2+ elementen voor 15 meter en de rest 2 elementen (dus ook voor 40 meter!
).Gewicht 65 kg.
Er zijn grotere antenne's maar we hebben ook de werkbaarheid aan de antenne gedacht en zou een OB13-6 te groot zijn vanwege de 8 meter lange boom.
Langste element van de OB12-6 is een kleine 15 meter dus het is geen kleintje wat ons ertoe bracht om ook de Yaesu-rotor te vervangen.
Op dat moment was de G1000DXC in gebruik en dat zou een Yaesu G2800DXC gaan worden vanwege de belastbaarheid die ruim 2x zoveel zou worden.

Yaesu laat daar een formule op los om de belastbaarheid te berekenen.
Yaesu maakt daarom gebruik van zogenaamde K-factoren.
Wat zijn K-factoren ? In de meet- en regelwereld waarin ik me begeef is dat een veelgehoorde kreet dus niet onbekend maar in weze is er geen snappen aan.
Het is een getal , het heeft ook geen eenheid zoals liters of ampere.Het is een variabele. De G1000 heeft een belastbaarheid van 230 en de 2800 heeft 950.

Deze zogenaamde K-factor kan berekend worden met de draai-cirkel (1/2 diameter) x gewicht (gewicht antenne + gewicht buis).
Als er meerdere antenne's op de buis komen mag je dat delen met het aantal antenne's die erop komen.
Er komt bij ons een 6 meter antenne (Optibeam OB5-6) erbij dus met de Optibeam OB12-6. De buis weegt ongeveer 20 kg dus dat wordt 7,95 x (65+10) = 597 .
Met de Optibeam OB5-5 wordt dat 2,96 x (9+10) = 56 . Samen is dat 653 dus voor de G1000 ongeschikt.
De windload komt ook om de hoek kijken : De OB-5-6 heeft 0,21 m2 en de OB12-6 heeft 1,88 m2 dus met de max. load voor de G2800 van 3 m2 blijft deze aan de veilige kant.
Met de eerdere opstelling met de OB9-5 en de OB5-6 was de totaal K-factor 256 en daar was de G1000 als iets overbelast.De windload respectievelijk 0,72 m2 en 0,21 m2 was wel veilig voor de G1000 (max 2,2 m2).

Bestellen bij Optibeam gaat niet moelijk en alle aanvullende vragen die je van te voren stelt worden snel beantwoord door Tom.De support is wederom geweldig : snelle respons, heel soms zit er nog geen uur tussen.
De Optibeam OB12-6 wordt aangeleverd in 2 lange dozen van 3 meter en 1 kleine doos met los materiaal zoals spanners,balun,RVS bevestigingsmateriaal,manual enz.

<=Hier begint het mee ! => <=uitpakken,het is net sinterklaas => De kat heeft er ook zin in !

Best massieve mastbevestiging,netjes afgewerkt. Boom vierkant 80 mm ! Verlengingslaten boom. Boom van 6 meter opgebouwd. Kunnen we wel even mee vooruit.

Aanpassinkje voor het 40 meter element van 30 naar 50 Ohm. De boom van de Optibeam 12-6 (lengte 6,10 mtr ) in de werkplaats,de elementen zijn gedeeltelijk gemonteerd omdat het binnen wat te groot werd.

Gratis krant erbij. Hier zie je de verlengingsspoelen voor 40 en het beginstuk van de stub voor 40.Deze stub is bedoeld om negatieve invloeden zoveel mogelijk te elimineren van de elementen 20 tot 10 mtr.

En toen naar buiten :

Zo zijn we die middag begonnen te hobbyen.. Mastbevestiging tussen S15 en R12,deze maat stond niet aangegeven in de manual. Support van een 40 meter element. Support voor 20,17 en 12 meter dipolen.

In de manual stonden de maten om de mastbevestiging te monteren wat onduidelijk.Marco PD2EAW had een mooi idee om dat nauwkeurig te bepalen en in een van de foto's hierboven kan je deze maat overnemen voor je eigen Optibeam OB12-6 !

Alle drie de dipoolsupporten. Een van de 3 spreiders waar de dipoolhelften voor 20,17 en 12 mtr in zitten.Het supporttouw hebben we vastgezet met een duplexklem.(duplexklem wordt niet bijgeleverd door de fabrikant)

De reflector voor 40 meter. <= Hier zie je het dipolengedeelte van de Optibeam 12-6. => <= Nu een 40 mtr verlengingsspoel in het zonnetje laten shinen ! =>

<= Wederom weer de 40 meter verlengingsspoel + het grootste deel van de stub maar dan in het zonnetje.

Hier een paar foto's vanuit verschillende hoeken :

Je ziet dat de antenne niet klein is. De 40 meter elementen zijn 15 meter lang dus een beetje plek om te monteren is wel noodzakelijk.

De finale installatie was met 3 man goed te doen.Marco had een mooi plan gemaakt en we hadden 2 dagen gepland:1 dag monteren en 1 dag afstellen en opruimen.
Ook hoe we het zouden doen en waar we rekening mee moesten houden.
We habben een paar weken van te voren ook de kabelgeleiding verbeterd,niks schokkends. Een cv-pijp 15 mm gebogen en op een dwarsspijl gemaakt met slangenklemmen.
Daarna goed met de spuitbus Plasti-dip eroverheen en klario.
Hoeft totaal niet hi-tech te zijn.Heb je nix aan.

Detailfoto van de kabelgeleiding naar beneden.

Nadat we de rotorkabel buitenom (deze zat eerst binnen de contructiemast) hadden gelegd zijn we begonnen met het monteren van de antenne op de mast.


Deze kan inschuiven en kantelen, wat wil je eigenlijk nog meer.
Met een heftruck de Optibeam OB12-6 naar de mast gebracht,je hebt wel 10 paar ogen nodig om de antenne goed in de gaten te houden zodat deze nergens tegenaan komt met schade aan de antenne of anderszins als gevolg.
De antenne lijkt misschien klein maar dat valt tegen,het is echt een motherf@cker van een ding,zeker die elementen van 40 en de boom zijn best huge.
Toen deze eenmaal aan de mast was gemonteerd hebben we de reflectoren gemonteerd, we wilden zo weinig mogelijk gewicht tijdens het monteren aan de mast.
Daar hadden we ook een sjieke steiger voor en dat maakt het arbeiten aan de antenne nog makkelijker.
Nadat alles was gemonteerd moesten we alleen 40 en 10 meter nog nastellen, deze stonden iets te laag in de band maar dat is helemaal goedgekomen.

Nastellen 40 meter-straler. Ook even met de waterpas er overheen.

De antenne zit goed in elkaar,hier en daar heb ik toch een paar kantekeningen met betrekking tot de contructie maar die heb ik doorgecommuniceerd naar Tom.
In ieder geval heb ik er het volste vertrouwen erin dat deze antenne ook heel blijft in deze winderige streek omdat op die locatie echte harde winden vanuit de kust kunnen komen.
We hebben het een keer meegemaakt dat de elementen van de Optibeam OB9-5 tegen elkaar aan kwamen omdat het zo hard stormde.

There's not nicer then a shiny Optibeam :

Van een andere kant : Mijn favo foto van de Optibeam OB12-6 :

En in het donker : Beetje lange sluitertijd. <= iets andere hoek =>

 

Optibeam OB9-5

Deze antenne hadden we op Radioclub Haaglanden tussen 2012 en 2018 in gebruik en het model is => Optibeam OB9-5 <=.
Dat is een richtantenne voor 20,17,15,12 en 10 meter met een boom van 5 meter met het langste element van een kleine 11 meter die gevoed wordt met een coaxkabel die gekoppeld zit aan een 3 Kw balun.(een 5 Kw balun is ook te bestellen)
Elke band is 2+ element en
de "+" staat er voor dat het element wat het dichtste bij de band zit die actief is ook een beetje meedoet vanwege de multibandfunctie die deze antenne heeft.
Optibeam stelt ook dat de gain te vergelijken is met een 2-3 element richtantenne.
De antenne is ruim 10 jaar in productie en tot op dit moment is er nog geen OB9-5 verloren gegaan in storm o.i.d. aldus de fabrikant.

Het geheel wordt in een lange doos van pakweg 3 meter aangeleverd waarbij alles goed en zorgvuldig is ingepakt.
Er zit een montagehandleiding bij die je ook van te voren kan aanvragen als je de antenne reeds gekocht hebt om je alvast in te kunnen lezen.
Op de foto's kan je zien dat de boom wordt gemerkt welk deel op welk onderdeel moet worden gemonteerd en alle elementen zijn allemaal separaat ingepakt.
De onderdelen zelf zijn ook allemaal gemerkt en dat maakt het allemaal een stuk simpeler.
Het enige wat je in de gaten moet houden is welke inbusbouten je gebruikt bij de elementen omdat de elementen uit een zijde 2,3 of 4 delen kan bestaan omdat zo ook de dikte kan varieren.
Wat ik mooi vond is dat bij de elementen de kop van de inbusbout deels in het materiaal zit (zie foto) en dat de bevestigingsmoeren van de mastbevestiging in het materiaal zijn verwerkt (zie foto).
Bij deze antenne zitten geen doppen om de uiteinden van de elementen af te sluiten,men wil de antenne laten ademen omdat ik hier een vraag over had gesteld.
Als je wat te vragen hebt aan => Tom,DF2BO <= dan heb je altijd snel antwoord,je merkt dat hij echt achter zijn produkt staat maar dat snap ik wel , je hebt echt een stukje "German Engineering" in je handen.
De antenne heeft inmiddels een paar stormen overleefd waaronder die van eind 2013/begin 2014 en heeft geen krimp gegeven,dat getuigt wel dat het goed in elkaar zit.
Alles is ook gewoon goed afgewerkt,geen scherpe randen en alles past goed tot perfect.

Vorige generaties Optibeams werden bepaalde onderdelen weleens vastgezet met slangenklemmen maar dat is over,alles is geschroefd.


 

Dit komt uit de doos ... Hier zijn de boom (40x40x2 mm) en de eerste 5 elementen in elkaar gezet. Detailfoto bevestiging van 2 delen van een element.

Mastbevestiginging. <Mastbevestiging gemonteerd aan de boom > Hier de 3 kw balun (was de kleinste balun om te bestellen).
<Bevestiging van de 20 mtr reflector > Bevestiging dipolen. ff de faseleidingen voor de dipolen checken.

Onderstaande foto's zijn gemaakt tijdens een middag om te kijken of het allemaal wel past.
Het in elkaar zetten van de elementen is niet zo schokkend maar het monteren van de faseleidingen moet met aandacht gebeuren.
Er waren enige dingen die we tegenkwamen met het monteren van de faseleidingen zoals het hoogteverschil zodat het monteren moeilijker was en de aansluitingen van de dipolen zelf.
Bij het laatste gingen de schroeven er niet echt lekker in omdat deze er iets scheef in de dipool zaten verwerkt.

Pieter en de Luvatking gaan kijken of het allemaal wel gaat passen. Onder supervisie van de huiskat .... Faseleiding aan een dipool. De kruisovergang bij de faseleiding.

Aanpassing voor de dipool voor 12 mtr en 15 meter afzonderlijk. Pieter vol overgave aan het monteren. De Optibeam OB9-5 van een zijde gezien.

Laat ik ook wat doen. <= De Optibeam OB9-5 van weer een andere kant gezien. => Doet PA3HGT het wel goed ?????

Pieter aan het gewichtheffen met een element. De eerste stappen van de montage. Hoe zat dat nou in elkaar ? Passen en meten.

De antenne is gezet op een hoogte van 11 meter en heeft een goede swr op alle banden met name op 10 meter is er een bandbreedte van ruim 2,5 Mc op basis van een SWR 1:2 ( 11% reflectie).
Op de resterende banden staat de swr gewoon 1.1 , ik was ook best verrast over de bandbreedte in praktijk want de opgegeven specs worden echt ruim behaald.

Diverse foto's (made by Pieter) van de montage.

Diverse foto's ...hij staat !

Het spannende moment : wat is het SWR ? Met de buienradar op de achtergrond.

De werking van de Optibeam OB9-5 is goed,sinds de komst van de antenne kunnen we ook Oceanie van tijd tot tijd werken en we krijgen op DX regelmatig 9+ rapporten.
Met deze antenne kan je gerust een pile-up in die "huge" is,immers de antenne is de beste versterker en met deze antenne kan je rustig de strijd aan om dat een gewilde station te werken.
Tot nu toe geen gekke dingen gehad met misaanpassingen of onderdelen die naar beneden vallen.
Heb je de plek om deze antenne te plaatsen dan raad ik het zonder meer aan,de antenne heeft een goed ontwerp,is erg stevig en de support van => Tom,DF2BO <= is erg goed als je die nodig hebt.
Mocht de OB9-5 toch een maatje te groot zijn : voor een kleiner alternatief zou je de => draadbeam OBW10-5M <= kunnen pakken.

Optibeam OB1-40.

Marco,PD2EAW en ik vonden het eens tijd om wat te veranderen en uit te proberen: De optibeam OB1-40.
Deze antenne is in gebruik genomen in mei 2017 en is alleen geschikt voor 40 meterband.
De totale lengte van de dipool is een kleine 15 meter en 12 kg zwaar en is geschikt voor de grotere vermogens getuige de verlengingsspoel.
De Optibeam OB1-40 staat 3 meter boven de Optibeam OB9-5 geinstalleerd,respectievelijk 21 en 18 meter hoogte zonder dat deze 2 antenne's last van elkaar hebben.
Het monteren van de antenne is niet moeilijk,de montagehandleiding wel doorlezen en met diverse koffies,corona sigaren en cola's komt het vanzelf goed.
De materiaalkeuze is gewoon subliem,hoogwaardig Alu en RVS met een doordachte constructie.

Optibeam raadt een choke met een diameter van 25-30 cm aan om die toe te passen op de dipool,een stroombalun gaat schijnbaar ten koste van de swr-bandbreedte.
Het monteren van de choke heb ik op de truss gedaan zodat deze meer gefixeerd is vanwege de wind op 21 meter hoogte.

Ik wil de dipoolaansluiting ontzien zodat daar geen spanning opstaat met name als de dipool los onvoorzien gaat loskomen van de pijp.
Omdat de choke best groot is en dus een kleine windvanger kan daar ook spanning op de dipoolaansluitingen komen te staan.

Als optie kan je een ondersteuningssysteem nemen , de zogenaamde truss en is zeker aan te raden,hier onder zal je een paar foto's van de zogenaamde truss zien.

En toen kwam er een doos binnen.... Op de werkbank,het monteren kan beginnen. Hier een bevestiging van het truss-systeem aan een van de dipoolhelften.

<= Hier zie je het truss-systeem => Choke van diameter 30 cm (RG213) => Hier de OB1-40 op de grond,klein antennetje ;-) Klein verlengingspoeltje.

Choketest met vermogen voordat deze in de Bijzenmast,wel zo makkelijk. Opslag voordat de Optibeam OB1-40 de mast in gaat (3 meter zat er nog niet opgemonteerd).

Wel makkelijk zo'n kantelbare mast. Jan.PD0HNI voorkomt dat ik de sloot indonder. Mijn vrouw,de inspecteur-generaal,komt kijken.

Hieronder een paar mooie buitenfoto's als de OB1-40 is gemonteerd aan de Bijzenmast :

Enjoying the view.

Veel foto's maar sommige iets verschillend,het voelt net of ik een Playboy fotograaf ben ;-) .

Uiteraard heb ik de vergelijking gemaakt met de Inverted V die we altijd gebruiken en de Optibeam OB1-40 .
Soms maakte het niets uit maar het gebeurde ook dat 6 tot 15 db scheelde met zendprestaties.
De OB1-40 ontvangt wel wat rustiger en neemt wat minder rommel mee en dat zou misschien mee te maken hebben met verticale polerisatiecomponent.
Is de OB1-40 wel richtingsgevoelig ? Ja,dat is de OB1-40 wel maar dat is ook wisselend,het maakt altijd iets uit maar soms kreeg ik er zo 1-2 s-punten bij.
De Optibeam is best wel lekker breedbandig , op basis van 1:2 (11% reflectie) had ik een bandbreedte van 350 Kc , dat is best veel voor een dergelijke dipool.
Hoe het SWR bij de Optibeam OB1-40 zich gedraagt is mij nog niet bekend maar daar komen we op terug.

We zoeken het wat hogerop...

Maar een paar jaar gingen we een stapje verder.We merkten wel dat de Optibeam wat op ontvangst tekort kwam vanwege de hoogte en we hebben het plan opgevat om eens een constructiemast op de kop te tikken.
Daar wilden we wel voor de volle kaart gaan : in- en uitlierbaar,Aluminium,kantelbaar,18 meter (3x7 meter) en van Bijzen afkomstig want kwaliteit is erg belangrijk.

Er was al een steiger maar nu wilden we nog veiliger aan de slag gaan als het noodzakelijk was en het spaart nog tijd en moeite ook met betrekking tot de steiger opbouwen.
Offerte hadden we al gevraagd zodat we ongeveer wisten wat het allemaal zou kosten : bijna € 9K.

We zouden dit gaan doen als de zonnevlekkenactiviteit minimaal zou zijn en de duur zou ongeveer 6 maanden zijn want niet iedereen heeft veel tijd.

We gingen uit van nieuw maar plots kwam ik op onze allerbekende 2ehands.nl de mast tegen die we zochten en het later zou worden.Het scheelt toch ruim factor 3 met de nieuwprijs en dan moet deze nog gebracht worden.
Deze mast was 10 jaar oud maar had in de opslag gelegen,compleet met 2 lieren,stalen kabel,betonverankering met scharnier,dikwandige alu-buis van 6 meter,stalen balk om te kantelen met sterkteberekening en na een poosje zijn we eens gaan kijken.

En toen gingen we bezichtigen,spannend moment.

Na het bezichtigen is de mast gebracht door de verkoper en tijdens mijn vakantie USA-vakantie heeft Marco de fundatie laten storten.

Toen ik terugkwam van vakantie hebben we de mast in het scharnier gehesen. Het is gelukt. Overeind !

Nadat de Bijzenmast overeind stond hebben na de 6 meter mast de Optibeam gedemonteerd. Inspectie van 5 minuten na 3-4 jaar in de mast te hebben gezeten,lang zat.

Daarna gelijk monteren op de Bijzenmast : Lekker makkelijk zo :

Veilig werken .. Beetje fohnen... Marco,PD2EAW aan het afwerken.
De uitgelierde mast vanaf de grond. Mooi uitzicht,lekker om in de wei erbij te zitten en een biertje open te trekken,cheers. Iets anders....

De beide Optibeams hebben we opnieuw afgesteld op SWR want we gingen de hoogte in.De Optibeam OB9-5 ging van ongeveer 11 meter naar 18 meter hoogte en de 6 meter Optibeam ging van 10 naar 21 meter hoogte.
Op 10 meter hebben we de SWR-curve wat naar boven gelegd zodat we de volledige 10 meter kunnen gebruiken en voor de 6 meter Optibeam hebben we dat ook gedaan.
Dan is het makkelijk om een antenneanalyzer te hebben , in dit geval een Rigexpert AA600.
De antenne's worden gedraaid met een Yaesu 1000-SDX rotor die het heel goed kan trekken.

Het lieren viel toch een beetje tegen,we stonden met 3 man te lieren dus we besloten om snel een electrolier te nemen.Zo ging het niet langer want ik (en de rest) moest telkens aan de zuurstof.
Bijzen levert mooie en complete lieren maar Marco had een meer economisch idee : een 12 volts lier C9500TDSc , 4+ ton trekkracht voor ruim de helft van de prijs.
Marco had nog een stevige accu en lader liggen dus dat kwam dik voor elkaar.

Hier is de lier gemonteerd aan de Bijzenmast. Hier een opname van de eerste keer uitlieren.

Hoelang heeft het geduurd ? 6 weken.... ook een meevaller.

Met dank aan Jan,PD0HNI en de vader van Marco,PD2EAW die ook geholpen hebben !